Een multifunctionele visie op de open ruimte

Multifunctionele visie op open ruimte

Meer en meer beseffen we dat open ruimte een schaars goed is in Vlaanderen. En iedereen lijkt er te kort van te hebben: landbouwers, natuurbeschermers, projectontwikkelaars, … Tegelijk zijn we gaan beseffen dat we open ruimte nodig hebben om water te bergen, om te ontspannen om koolstof op te slaan en zoveel meer. Maar er zal geen open ruimte bijkomen in Vlaanderen. ‘Meer doen met dezelfde ruimte’ is al jaren de slogan in beleidsvisies rond ruimtegebruik in Vlaanderen maar hoe brengen we het in de praktijk? En is verder bouwen op het monofunctioneel ruimte-denken niet achterhaald? 

Om te kunnen blijven meedingen op de wereldmarkt zijn veel landbouwers ingestapt in een proces van schaalvergroting, intensivering en modernisering in de landbouw. Een maximale efficiëntie die moest leiden tot een maximale productie per hectare is hierbij de inzet. Om de achteruitgang van natuur te stoppen hebben natuurbeschermers decennia ingezet op het vergroten van natuurreservaten. Grotere reservaten zouden ‘robuust’ moeten zijn tegen negatieve invloeden van buitenaf. Beide visies lopen uiteraard op hun limieten want we moeten het in Vlaanderen doen met de open ruimte die er is, en die is eindig.

 

Mieco-effect wordt regelmatig gevraagd om ruimtelijke scenario’s uit te werken die een antwoord moeten bieden op de vele knelpunten en maatschappelijke uitdagingen die zich op zo veel plaatsen in Vlaanderen stellen.

Open ruimte - stapelen van functies

Een beproefde methode die wij vaak hanteren is om zowel ruimtelijke visies uit te werken die vertrekken van het scheiden van functies als het verweven van functies en om vervolgens de voor- en nadelen van beiden in kaart te brengen.

Bij het verweven van functies betrachten we om meerdere functies binnen eenzelfde ruimte te combineren. Het leidmotief hierbij is dat door het stapelen van functies de open ruimte ons meer kan bieden dan wanneer we de open ruimte monofunctioneel inrichten, lees hetzij gericht op landbouw, hetzij gericht op natuur (maar niets anders).

Met deze denkwijze stappen we bijvoorbeeld af van het paradigma dat wanneer de maatschappij hogere verwachtingen stelt aan landbouwlandschappen, dat de landbouw en landbouwers hier sowieso een prijs voor dienen te betalen. Als de open ruimte ons zoveel ‘goederen en diensten’ kan bieden en de samenleving bereidheid toont om landbouwers als ‘landschapsbeheerder’ te vergoeden, zou immers iedereen hier wel eens bij kunnen winnen.

Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren”, horen we u denken?

 

Misschien eens laten inspireren door de experten van Mieco-effect? Het kan u helpen om een visie te bepalen en om de landschappelijke kwaliteiten van de open ruimte in uw gemeente te versterken.